انواع کابل ها برای محیط انتقال شبکه
محیط انتقال سیم یخود به دو دسته تقسیم می شود:
الف) کابل مسی: که از یک یا چند رشته سیم مسی برای انتقال سیگنال های الکتریکی استفاده می شود.
ب) کابل فیبر نوری: که از چند رشته تار نازک از جنس ترکیبات مخصوص مانند پلاستیک فشرده یا سیلیس که ضریب شکستی نزدیک به ضریب شکست شیشه دارند، استفاده می شود.
در محیط انتقال سیمی (کابلی) سه نوع کابل متداول وجود دارد:
الف) کابل هم محور Coaxial مانند کابل آنتن تلویزیون رنگی
ب) کابل زوج به هم تابیده مانند سیم تلفن
ج) کابل فیبر نوری
الف) کابل هم محور Coaxial: در واقع ترکیبی از Co و Axial به معنی هم محور می باشد. و از چهار بخش تشکیل شده است:
1. مغز مسی: که وظیفه آن هدایت سیگنال الکتریکی می باشد که می تواند تک رشته ای یا چند رشته ای باشد.
2. عایق داخلی: عایق بین مغز مسی و محافظ سیمی توری است.
3. محافظ توری بافته شده سیمی: از سیگنال های انتقالی در مقابل نویز حفاظت می کند.
4. عایق بیرونی
ب) کابل زوج به هم تابیده (TP): در ساده ترین شکل کابل TP از یک زوج سیم مسی شبیه سیم تلفن تشکیل شده اند، اما کابل هایی که در شبکه رایانه ها مورد استفاده قرار می گیرند شامل چهار زوج سیم می باشند. علت تابیده بودن سیم ها به هم آن است که اولاً میدان مغناطیسی در اطراف خود بر اثر القاء به وجود نیاورند و ثانیاً اثرات نویز القاء شده روی خود را تا انداز های خنثی نمایند.
هر زوج برای یک کانال ارتباطی مخابراتی مورد استفاده قرار می گیرد. کابل TP در هم بندی ستاره ای و حلقوی مورد استفاده قرار می گیرد.
مزایا و معایب کابل TP:
کابل های TP در دو نوع محافظ دار و بدون محافظ ساخته می شوند که با نام های STP و UTP در بازار موجود می باشند. کابل TP صرف نظر از UTP یا STP بودن، بر اساس حداکثر سرعت و نوع کاربردی که در شبکه های رایانه ای دارند ، به چند دسته تقسیم می شوند که به صورت (عدد Cat) نمایش داده می شوند.
ج) کابل فیبر نوری : فیبر نوری یکی از محیط های انتقال داده با سرعت بالا است. فیبر نوری داده های دیجیتال (پالس های الکتریکی ) را به صورت پالس های نور هدایت می کند پس در دو انتهای فیبر نوری مبد لهای پالس الکتریکی به نور و بالعکس وجود خواهد داشت.
یک کابل فیبر نوری از پنج بخش تشکیل شده است:
هسته: هسته نازک شیشه ای در مرکز فیبر که سیگنال های نوری در آن حرکت می نمایند.
روکش: بخش خارجی فیبر بوده که دورتادور هسته را احاطه کرده و باعث برگشت نورمنعکس شده به هسته می گردد.
بافر روکش: روکش پلاستیکی رنگی که باعث حفاظت و نگهداری فیبر م یشود و همچنین برای تشخیص فیبر در سر دیگر کابل برای اتصال سوکت ها.
الیاف قوی: برای بالا بردن قدرت کشش کابل فیبر نوری
روکش بیرونی کابل: روکش پلاستیکی بیرونی کابل فیبر نوریچ
از آنجایی که تار فیبر نوری انتقال داده را در یک جهت انجام می دهد، به همین منظور برای اتصال کابل فیبر نوری به کارت شبکه از دو تار فیبر نوری استفاده می شود. (یک تار برای ارسال و یک تار برای دریافت). یک تار فیبر نوری معادل 900 زوج سیم مسی قدرت انتقال اطلاعات را دارد.
فیبرهای نوری در دو گروه عمده ارائه می گردند:
فیبر های تک حالته یا SM: به منظور ارسال یک سیگنال در هر فیبر استفاده می شود.
فیبر های چند حالته یا MM: به منظور ارسال چندین سیگنال در یک فیبر استفاده می شود.
فیبرهای تک حالته دارای یک هسته کوچک (به قطر 6 تا 8 میکرون) بوده، اما فیبرهای چند حالته دارای هسته بزرگتر (به قطر 50 تا 100 میکرون) می باشد. تا فاصله 10 کیلومتر از فیبرهای MM و برای فواصل بیشتر از 10 کیلومتر از فیبرهای SM استفاده می گردد.
مزایا و معایب فیبر نوری: فیبر نوری در مقایسه با سی مهای مسی دارای مزایای زیر است:
1. امکان استفاده در فواصل طولانی تر.
2. نرخ انتقال بیشتر( پهنای باند فیبر نوری به منظور ارسال اطلاعات به مراتب بیشتر از سیم مسی است).
3. عدم نویزپذیری نسبت به میدا نهای مغناطیسی.
4. امنیت بیشتر به دلیل عدم امکان انشعاب گرفتن در بین مسیر بدون داشتن امکانات پیشرفته و تخصصی
5. تضعیف ناچیز (تضعیف سیگنال در فیبر نوری ب همراتب کمتر از سیم مسی است).
6. عدم اتصالی در فیبر نوری، بر خلاف سیم های مسی که با از بین رفتن روکش سیم امکان اتصالی وجود دارد.