خدمات نرم افزار، سخت افزار و آموزش

طرز کار اورکلاک در سی پی یو

اورکلاک بیشتر برای کسانی که از سیستم های گیمینگ استفاده می کنند و یا کار پردازشی سنگینی دارند و می خواهند از پردازنده با قدرت بیشتر استفاده کنند، کاربرد دارد. اما قبل از خواندن این مقاله به شما توصیه میکنیم که برای انجام کارهای پردازشی سنگین ترجیحا سیستم خود را ارتقا بدین چون اورکلاک کردن نیازمند این هست که سیستم خنک سازی قوی تری هم برای سیستم خودتون استفاده کنید، با در نظر گرفتن هزینه خنک سازی و همین طور ریسک سوختن قطعات به علت گرمای بالا، و همچنین دردسر اورکلاک کردن، ترجیحا ارتقا سیستم بهتر می باشد.

به طور کلی اورکلاک یا OverClock به معنی افزایش سرعت یک قطعه الکترونیکی نظیر پردازنده، رم، پردازنده گرافیکی و غیره است. با اورکلاک کردن پردازنده کامپیوتر می‌توان فرکانس کاری آن را افزایش داده و در نتیجه پردازنده‌ای با عملکرد بهتر داشته باشیم. با این وجود ممکن است در برخی از مواقع در صورت عدم رعایت اصول، اورکلاک کردن پردازنده موجب خرابی آن و سایر قطعات کامپیوتر شود.

یکی از نکات مهم در رابطه با اورکلاک کردن پردازنده مربوط به گرما می‌شود. در صورت افزایش سرعت پردازنده، نیاز است تا مقدار ولتاژ را نیز افزایش دهید که این موضوع منجر به تولید گرمای بیشتری خواهد شد. هر کامپیوتر میزان مشخصی از ولتاژ را می‌تواند تحمل کند و در صورت افزایش آن مقدار، اثرات مخربی به همراه خواهد داشت. افت نرخ فریم پردازنده گرافیکی، خرابی پردازنده و یا بوت نشدن ویندوز از جمله این خرابی‌ها محسوب می‌شوند. توجه داشته باشید که هر پردازنده‌ای را نمی‌توان اورکلاک کرد چرا که توان تحمل پردازنده‌ها متفاوت است.

در صورتی که پردازنده شما برای اورکلاک کردن مناسب است، می‌توانید مراحل زیر را جهت انجام این عمل طی کنید. 

بررسی ثبات پردازنده

ابتدا پیش از اورکلاک کردن پردازنده،، باید ثبات پردازنده خود را در حالت غیر فعال و حالت حداکثر بار پردازشی بررسی کنید. بدین منظور نرم افزار رایگانی با نام Prime95 ارائه شده است. سپس به یک برنامه جهت نظارت دقیق روی پردازنده نیاز داریم. برنامه Core Temp برای انجام چنین عملی مناسب بوده و روی هر دو پردازنده AMD و Intel قابل استفاده است.

بررسی دمای هسته

پس از دانلود و نصب برنامه‌های ذکر شده در فوق، نرم افزار Core Temp را اجرا کرده تا دمای پردازنده خود را بررسی کنید.

اجرای تست استرس

اکنون نوبت به بنچمارک گرفتن از پردازنده می‌رسد. با انجام این عمل می‌توانید دمای پردازنده را در حالت حداکثر بار پردازشی بررسی کنید. بدین منظور برنامه Prime95 اجرا کرده و گزینه Just stress testing را انتخاب کنید. در لیست نمایان شده، می‌‌توانید تستی را که مایل به اجرای آن هستید، انتخاب کنید. در این مرحله گزینه Blend Test را انتخاب کرده و روی OK کلیک کنید.

ورود به BIOS

پس از گذشت 5 الی 10 دقیقه هنگامی که دمای پردازنده ثابت شد، به برنامه Prime95 مراجعه کرده و از نوار فوقانی گزینه Test و سپس گزینه Stop را انتخاب کنید. پس از آن کامپیوتر خود را ریستارت کرده و کلید Delete کیبورد را به منظور ورود به BIOS بفشارید. (بسته به نوع کامپیوتر، کلید ورود به BIOS می‌توانید  متفاوت باشد).

اورکلاک کردن خودکار

پس از ورد به BIOS به دنبال زبانه OverClock باشید. در بعضی از سیستم ها، این زبانه با عنوان OC Tweaker قابل مشاهده است. آسان‌ترین روش جهت اورکلاک کردن پردازنده این است که اجازه دهید اکثریت کار توسط مادربرد و به صورت خودکار انجام شود. بسیاری از تولیدکنندگان، بسته به نوع پردازنده امکان اورکلاک کردن خودکار به 4 گیگاهرتز تا 4.8 گیگاهرتز فراهم آورده‌اند.

تنظیم مادربرد جهت اجرای یکی از فرکانس‌ها، این امکان را فراهم می‌آورد تا پردازنده به صورت خودکار اورکلاک شود. به عنوان مثال جهت اورکلاک کردن پردازنده از 3.5 گیگاهرتز به 4 گیگاهرتز می‌توانید از این روش استفاده کنید. با این وجود اگر تمایل دارید تا فرکانس کاری پردازنده را به بیش از 4.8 گیگاهرتز افزایش دهید، استفاده از این روش کاربردی نخواهد بود.

تغییر ضریب پردازنده

بسیاری از کاربران اورکلاک دستی را به اورکلاک خودکار ترجیح می‌دهند. شما می‌توانید با تغییر ضریب پردازنده به فرکانس کاری مورد نظر خود دست پیدا کنید. سرعت پردازنده شما از ضرب BCKL یا فرکانس پردازشی پایه با ضریب به دست می‌آید. به عنوان مثال اگر قصد دارید فرکانس کاری پردازنده را از 3.5 گیگاهرتز به 4 گیگاهرتز افزایش دهید، مقدار ضریب باید روی 4 قرار گیرد.

تست پردازنده در حالت حداکثر بار پردازشی

پس از تغییر ضریب به 4، تغییرات را ذخیره کرده و از BIOS خارج شوید. سپس وارد ویندوز شده و با اجرای برنامه Core Temp دمای پردازنده خود را بررسی کنید. پس از آن برنامه Prime95 را اجرا کرده و روی گزینه Options کلیک کنید. حال به منظور بررسی عملکرد پردازنده در حالت حداکثر بار پردازشی، گزینه Torture Test و در نهایت گزینه Blend Test را انتخاب کنید.

در صورتی که دمای پردازنده برای مدت زمان حداقل 5 دقیقه ثابت ماند، می‌توانی مقدار ضریب را به منظور افزایش اورکلاک چندین برابر کنیم.

بررسی توان پردازنده

جهت اورکلاک کردن پردازنده در این مرحله پیشنهاد می‌کنیم ضریب پردازنده را به صورت تکی افزایش داده و در هر بار تست استرس ویندوز را اجرا کنید. تا زمانی که صفحه آبی مرگ نمایان و یا پردازنده بیش از اندازه داغ شود.

افزایش ولتاژ

در صورت مواجه شدن با مشکل صفحه آبی مرگ، نیاز است تا از ولتاژ Vcore استفاده کنیم. بدین منظور در BIOS به بخش CPU Vcore Voltage Mode مراجعه کرده و گزینه Fixed Mode را انتخاب کنید. در هر دفعه ولتاژ را به مقدار 0.01 ولت افزایش داده و این عمل را تا زمانی که بتوانید وارد ویندوز شوید، ادامه دهید.

در نهایت به نقطه‌ای خواهید رسید که با وارد کردن ولتاژ بیشتر، قادر به افزایش فرکانس کاری پردازنده نخواهید بود. در این زمان نیاز است تا فرکانس پردازنده را به میزان 0.1 کاهش دهید و ولتاژ Vcore را به آخرین تنظیمات پایدار برای آن فرکانس بازگردانید. در نهایت جهت اطمینان از پایدار بودن اورکلاک، نیاز است تا از پردازنده خود بنچمارک بگیرید.